Het Boetelerveld Twee natuurlijke heideplassen: het Grote Rietgat en Kleine Turfgat

Welkom bij het infopunt van
't Schoapie over het Boetelerveld

Aan de overkant ligt het Boetelerveld, een uniek natuurgebied! Wist je dat je op deze plek het laatste stukje natte heide van de vroegere Sallandse Heide vindt?

Gerrit van der Kolk, vrijwillig boswachter (Herxen, 21 mei 1928): “De aantrekkingskracht van de natuur, die blijft. Altijd. ’s Morgens vroeg, bij het opgaan van de zon, is het hier op zijn mooist. Wat je dan ziet, verveelt nooit, ook al kom ik hier al tachtig jaar.”

Bron: interview met Gerrit door Herman Havekate, Tubantia

Poel Boetelerveld, Mark Zekhuis

Boetelerveld ontspringt de dans

Uiteindelijk kwam een deel van het Boetelerveld in 1906 in handen van de heer Cramer. Hij legde akkers en weilanden aan, bouwde een boswachterswoning, maar daar stopten zijn grootse plannen voor ontginning. In 1951 kocht Landschap Overijssel zijn deel van het Boetelerveld en werd de natte heide veiliggesteld. Later heeft Landschap Overijssel het resterende deel aangekocht.

Bron: Lotty Nijhuis van Bureau Lynx

Wandel door het Boetelerveld

Gerrit van der Kolk, Lenneke Lingmont

Het ontstaan van het Boetelerveld

Heidelandschap met locatie topotijdreis 1904

Het verhaal van het Boetelerveld

Honderd jaar geleden was dit gebied een zee van heide. Heide zover het oog reikt: van Vilsteren in het noorden tot aan Bathmen in het zuiden en de Sallandse Heuvelrug in het oosten. Een open landschap met af en toe een kudde grazende schapen. Bij het buurtschap Boetele lag het Boetelerveld. De bevolking groeide en ze hadden akkers en weilanden nodig. Daarom werden de ‘woeste gronden’ ontgonnen. Behalve hier. In het Boetelerveld bleef het laatste stukje natte Sallandse heide bewaard. Een kleine oase van rust.

Bron: Lotty Nijhuis van Bureau Lynx

Struikheide, Gonny Sleurink

Beheer door schapen

De schaapskudde helpt om dit open heidelandschap te behouden door het gebied te begrazen. Niet alleen het behoud van de heide, maar ook de groei van grassen en boomopslag pakken de schapen aan. De schaapskudde houdt de groei van overheersende soorten in bedwang. Dat biedt kansen aan jonge heide om te groeien. Met dit beheer kan weer een gevarieerd heidelandschap ontstaan dat voor verschillende plant- en diersoorten een geschikt leefgebied is

Schaapskudde in Boetelerveld, Jeroen Buunen

Waarom is dit zo bijzonder?

Op het eerste gezicht lijkt het Boetelerveld een 'normaal' heideveld, zoals we er meerdere kennen op de Sallandse Heuvelrug. Maar de vochtige heide met veelal dopheide die je hier ziet is schaars, en daar moeten we zuinig op zijn. Dergelijke natte heidevelden waren aantrekkelijk voor de landbouw en werden massaal ontgonnen. De droge arme heidevelden waren minder aantrekkelijk en daarom bestaan er daar nog relatief meer van. Gelukkig is het Boetelerveld ontginning bespaard gebleven. Het landschap en de bijbehorende soorten op deze plek zijn zo bijzonder dat Europa het heeft aangewezen als Natura 2000-gebied.

Bandheidelibel, Jacob van der Weele

Kamsalamder, Mark Zekhuis

Heideblauwtje, Mark Zekhuis

Bijzonder heideveld

Dopheide, Jacob van der Weele

Water is leven

Een variatie aan water is een variatie aan leven. Het Boetelerveld heeft poelen, venige lage stukken en plekken die onderlopen in de winter en later langzaam droogvallen. Dit zorgt voor een spectaculaire variatie in planten. Al wandelend zie je tussen de dopheide en de struikheide allerlei soorten grassen zoals tandjesgras en borstelgras. Prachtige namen voor bijzondere grassen!

Kleine zonnedauw, Michiel Poolman

Muggenetende zonnedauw

De parels van het Boetelerveld noemen we ze wel: de blauwe klokjesgentiaan, de kleine zonnedauw - een plant die muggen eet - en de bruine snavelbies. Bijzondere planten die goed gedijen hier in de open, natte heid

Bijzondere dieren

Deze grote variatie van (zeldzame) planten leidt vervolgens weer tot bijzondere dieren. Denk aan heideblauwtjes, groentjes, bandheidelibellen, maar ook de levend-barende hagedis en kamsalamander.

Heideblauwtje

In het Boetelerveld is de heide flink uitgebreid. Sindsdien zie je hier regelmatig het heideblauwtje fladderen. Deze vlinder voelt zich thuis op deze plek, mede door de aanwezigheid van dopheide.

Bandheidelibel

Boven de natte heide vliegt in de maanden juli t/m oktober de zeldzame bandheidelibel. Deze libel staat op de rode lijst van bedreigde insecten.

Help mee het Boetelerveld te beschermen

Wordt daar een heideblauwtje ontvoerd?

Zie je mieren met een rups sjouwen? Dat kan niet goed aflopen. Of toch wel? Gelijk met de bloeiende dopheide verschijnen de heideblauwtjes. Deze vlinders eten nectar van de dopheide. Twee seizoenen later kruipen hun rupsen uit het ei. Die rupsen scheiden een zoete stroperige vloeistof uit… en laten mieren daar nou dol op zijn. Die mieren betalen er eerlijk voor: in ruil voor de lekkernij beschermen ze de rups, totdat deze als vlinder de wijde wereld intrekt.

Bron: Lotty Nijhuis van Bureau Lynx

Heideblauwtje op dopheide, Frans Petry

Welke soorten vind jij?

Er kriebelt iets naast mijn schoen. Wie bromt daar langs mijn hoofd? Hee, waar is het huisje van die slak? Als je goed om je heen kijkt, zijn er veel verschillende plant- en diersoorten te herkennen. Misschien zie je een ree lopen of een roodborsttapuit vliegen? Ga ook eens op zoek naar de dopheide en struikheide. Welke soorten kom jij tegen? Leg jouw ontdekkingen vast in de app ObsIdentify. Deze app helpt je met de herkenning van soorten. Ook kun je hierin vastleggen waar je een plant of dier hebt gezien.

Ontdek welke soorten jij hebt gevonden

Struikheide, Loekie van Tweel

Wat leeft er in ’t Boetelerveld?

Reeën Boetelerveld, Mark Zekhuis

Kringloop van de natuur

In de natuur hangt alles met elkaar samen. Bloemen zijn afhankelijk van bijen en bijen afhankelijk van bloemen. De een kan niet zonder de ander. In miljoenen jaren tijd zijn er kringlopen ontstaan die geen mens had kunnen bedenken. Hoe meer je weet, hoe meer je ziet!

Bron: Lotty, Bureau Lynx

Roodborstappuit, Jacob van der Weelde

Ga als boswachter door het Boetelerveld

Waan je voor even in het dagelijks leven van een boswachter en ga op zoek naar dierensporen. Veel dieren gaan mensen uit de weg en zul je dus minder snel zien. Maar hun pootafdrukken vertellen je dat ze er wel zijn! De zandpaden van het Boetelerveld zijn een perfecte plek om te zoeken naar hun sporen.

Vind jij de sporen van een ree of van een das? Wat voor afdrukken laten vogels achter? Een hele belevenis! Dieren laten niet alleen pootafdrukken achter, maar ook veren, haren, en natuurlijk drolletjes. Ga jij deze verborgen wereld ontdekken? Kijk ook goed naar afgeknabbelde blaadjes en gaatjes in hout van insecten en spechten. Zo word jij ook een echte boswachter.

Wil je weten wat je nog meer kunt doen en ontdekken in de natuur? Bekijk dan onze kinderpagina!